Marcho, que teño que marchar!!

Máis de 50 anos nas aulas, o primeiro que me ven a cabeza é que desfrutei moito máis coma profesora que coma alumna. 

Non fun boa alumna, por diferentes motivos, a maioría das veces non me interesaba o que alí me contaban, a rúa era máis atractiva para min; outras veces non tiven os profesores axeitados e xa na carreira houbo momentos moi difíciles onde o esforzo necesario para acadar o aprobado considereino ata inhumano, aínda así acadei o meu obxectivo que sempre foi ser profe de mates, teño que agradecerlle a miña tía a súa perseverancia obrigándome a estudar ás veces ao meu pesar. 

Como profe, desfrutei de case todo: en primeiro lugar do alumnado, do alumnado tímido, do tranquilo, das chaponas, das rebeldes con ou sen causa, das atrevidas, dos extraescolares, dos/as arroutados/as,…. miles pasaron polas miñas aulas, lembro a pouc@s, pois a miña memoria é pequena pero lembro en xeral o bo entendemento que tivemos.

Desfrutei de facer as matemáticas fáciles, cando a moito profesorado de mates o que lle mola en xeral é facelas difíciles, pero eles mesmos, o que non quita que as mates teñan algunha dificultade e que sexan ingratas (ese signo que nos funde na miseria, esa operación que destroza a nota,.....). Desfrutei moito desas outras matemáticas menos académicas pero quizais máis interesantes; esas tardes con alumnado preparando enquisas para facer estudios estatísticos reais ou analizando a estatística na prensa, ou midindo o instituto, as Burgas, o Xardín do Posío,.. para facer planos, ... esas son as matemáticas que serven.
Non usei libro de texto, fixen os meus propios apuntes para ter seleccionado por min o que queria dar e o que non, en que orde, en que nivel e con que linguaxe, iso é pra min a liberdade de cátedra, a riqueza do noso traballo. Aí invertin miles de horas desas que seica non traballamos, solo tendes que ir a word e escribir unha ecuación matemática e ver canto tempo vos leva para saber o tempo que eu dediquei a ese traballo.
Desfrutei facendo este blog, nos catro anos que o tiven activo, espero que a alguén lle interese algunha entrada por calquer motivo e nel vou a deixar o material que teño elaborado para as clases por se a alguén lle é de utilidade.

Pelexei nos claustros, moitas veces enrabiada, case sempre perdendo,… pero sempre dicindo o que pensaba sen limitacións, moitas veces lamentando a pouca valentía do profesorado para enfrentarse á administración e, pior aínda, lamentando ese silencio coral, tan galego!!!, coma se as decisións que se deberían tomar nos claustros non foran con nós ......  tamén gañei (eu e un feixe de valentes compañeiras) algunha que outra batalla.

Atopei amizades nos centros, poucas pero moi ben escollidas, amizades de por vida, aí están sempre ao meu lado, incluso os/as que xa non están. Sentín moita admiración por grandes profesores e profesoras que me acompañaron nesta andaina.

Sempre tiven referentes ideolóxicos nesta profesión, a CIG-ENSINO foi o meu sindicato, levei con orgullo as súas siglas e sempre atopaba no seu entorno a complicidade e o entendemento.
Agás os dous primeiros anos, dín as clases en galego, nunca foi isto un problema con ningún alumno/a e fixenno para apoiar ao idioma débil, ao noso idioma, ao que a pesares de ser o noso está en desventaxa, digan o que digan noxentas persoas que van de políticos cando só son mentireiros e charlatáns.

Pero non nos engañemos os meus mellores recordos como alumna son as viaxes escolares, pois coma profesora tamén. Nunca fun a Salou. Percorrín andando con 50 alumnos a Ribeira Sacra desde Quiroga aos Peares, fixemos andando a ruta medieval do viño de Ribadavía a Santiago, fomos ao Invernadoiro a vivir lonxe das redes, fomos a Cantabría e Asturias, a Córdoba e Sevilla, ao Xurés, a Paris, .... e miles de pequenas viaxes ao entorno máis cercano: Coruña, Allariz, Ribeira Sacra, Pazo de Oca, Padrón, Santiago ..... Todas elas inesquecibles para min,  aqui o que significaron estas viaxes.
En fin, xubílome e quería contar estas cousas antes de irme,  voume coa sensación de ter traballado moito e espero que ben, pero conste que xa non me quedan moitas ganas de estar en aulas así que creo que me xubilo coma profe e coma alumna. Saúde e forza aos que seguides nas aulas.

muller e matemática

FACES OF WOMEN IN MATHEMATICS from Irina Linke on Vimeo.

Forges

Hoxe deixounos Forges, o máis grande humorista español!!
As matemáticas sempre estiveron moi presentes nas súas viñetas, aqui vos deixo algunhas de mates. 

Ponme un cinco

O alumnado de nocturno ven ao Otero a sacar o título de bacharelato, recollemos alumnado de moitos centros de Ourense, alumnos que en 2º veñen con só 3 ou 4 materias suspensas, coas matemáticas veñen moitos, parece que hai un rumor de que aquí son máis doadas de aprobar. Ourense é unha cidade pequena e os rumores aí están, esaxerando ata poden dicir que regalamos o aprobado, :)

Bueno……

Os rumores son libres, pero un aprobado depende de varias variables. Vou analizar algunha.

En primeiro lugar, o profe e a materia, eu explico as matemáticas fáciles, ou sexa as mesmas que outros explican, pero a algúns ninguén os entende e a min si, quizais porque a miña linguaxe  cando explico é pouco prepotente e selectiva matematicamente falando, quizais porque fago máis exercicios que teoría, quizais porque continuamente busco a utilidade e a simplicidade no razoamento, quizais porque preparo e programo cada clase, ...... 
Hai profesores que explican as matemáticas dificiles, esas nas que a árbore da linguaxe matemática impide ver o bosque ou esas nas que é necesario ter unha extrema capacidade e/ou intuición matemática para salvar as excepcionalidades e os agravantes nos problemas dos exames.

Tamén axuda aos meus aprobados, que dedico a hora que teño para atención a pais a explicarlle dúbidas ao alumnado, en nocturno temos a sorte de que non veñen pais, así que eu esa hora en vez de irme á sala de profes, dedícome a explicar dúbidas e cando é preciso habilito máis horas para este menester, dicir que teño clientela continua. En díurno isto non é posible, a racanería da administración fai que o profesorado estea a tope de traballo e non poida dedicar ningunha hora a dúbidas.

Dito isto, eu teño regalado algún aprobado e vou contar un deles porque ten que ver coas matemáticas e as súas complicacións e coas funcións do profesorado.

Tiven un alumno, que chegou aquí con só 2 materias suspensas para rematar o bacharelato: Mate I e Mate II.
Nada máis ver iso, acendeuse unha alarma profesional en min: este alumno ten que estudar, ten que aprobar porque non pode quedar sen o titulo polas mates; así que falei con el a primeira semana de curso:
- Como te vas a organizar? 
- Que vas a facer?   
- Que fas coas mates de primeiro? 
- Vas por pendentes ou vas co curso normal? 
Todo o curso andei pendente del, “mira que non te podes permitir o luxo de faltar a unha clase”, “mira que se non entendes non o vas facer ben” ……,
Ben, a alarma cumpliu a súa función: conseguida a responsabilidade do alumno. Aclaradas as súas dúbidas, revisados os seus exercicios, chegaron os exames,  empezou a sucesión de catros.
Nos primeiros catros revisei a fondo o exame, efectivamente cando tiña que multiplicar 2 por 1  puña 21, onde había 3x5 puña 8, claro o simple é dicir “ é que non sabe operar”, pero sabemos que operar é outra cousa, o que si é certo que estes erros estragaban a nota, pero nun exame ademais da nota numérica hai moitas outras notas, nun exame se ve o traballo do alumno, se ve se entende ou non, e se estuda ou non, este alumno estudaba,  por problemas de concentración ou por calquera outra causa estragaba cada exercicio. Esta é unha dificultade a maiores que sempre teñen as matemáticas, podes saber e entender e facer moi mal un exame.

Cada vez que o alumno viña ver a nota, sempre reaccionaba igual, saia escopetado, contendo as lágrimas e non dicía nin mu, tampouco eu, esperaba ao próximo día para mostrarlle de novo o exame, sabía que a impotencia do 4 non lle permitía ver o que facía mal e polo tanto, o que debía corrixir.

O alumno nunca me pediu o cinco, eu púxenllo.

Un regalo? Non, de ningunha maneira, moito traballo pola súa parte e pola miña e sobre todo unha idea: non lle puxen un 9 nin un 10, lle puxen un 5, só iso, un 5 que lle permita seguir coa súa vida académica, un 5 impedindo que as mates foran un obstáculo na súa vida, xa pagou cun ano a súa falta de habilidades matemáticas.

Por iso me gustou tanto este vídeo, aínda que non comparto o mal que fala das mates, si comparto o de ponme un cinco, por suposto só cando considero que hai traballo detrás, :)

Redondeo

Conversa no corredor cunha alumna de 2º bacharelato que case nunca veu á clase:

alumna:  Profesora, con que nota aprobas? redondeas?

eu: cun 5.

alumna: e que só vou suspender a túa.

eu: xa, é o que ten abandonar unha materia,  normalmente se suspende.

As notas que hai que poñer na acta final son números enteiros e as notas dos exames xeralmente son números decimais, así que non queda máis remedio que redondear.

Polo tanto, eu redondeo, ademais son unha fervente defensora do redondeo, con criterios matemáticos e/ou pedagóxicos.

Pero non nos enganemos, cando se abandona unha materia nin con redondeo se aproba. 

Claro que é moi duro quedar sen o título ou sen ir ao selectivo por un suspenso, pero iso hai que pensalo antes, cando un alumno ou alumna abandona está tomando unha decisión con consecuencias moi graves, daquela non pasedes a pelota á profe, a pelota está e estivo no voso tellado e vos decidistes. Non suspendedes a miña asignatura, suspendedes a asignatura que abandonastes.

Na conversa con esta alumna, tamén saíu o de si era ou non obrigatorio asistir á clases. O nocturno non é ensino a distancia, nin ensino libre, é presencial, co que é obrigatorio asistir á clases, outra cousa é que como o alumnado é adulto non se faga moito fincapé neste tema, xa que por exemplo xustificar as faltas non ten sentido, pero todo adulto debe saber que non é o mesmo ir á clases ou non ir, non polo tema administrativo, se vas á clases aprendes e se non vas non, é moi simple!!!

No nocturno hai alumnos matriculados,  alumnos que eu non coñezo, se se presentan a algún exame avaliareinos con criterios exclusivamente matemáticos, nese caso ao 5 non se chega redondeando, nese caso o 5 é a nota mínima para aprobar.

Pero hai outros/as que  durante este curso si foron “meus alumnos, miñas alumnas”:

• aqueles que ao longo do curso atenderon as miñas explicacións.
• aqueles que ao longo do curso preguntaron dúbidas na aula e fóra dela.
• aqueles que sufriron a dificultade dalgúns exames.
• aqueles que sufriron os suspensos ou que celebraron os aprobados.
• aqueles que seguiron ou non os meus consellos pero que os escoitaron.
• aqueles que intentaron traer os problemas feitos.
• aqueles que intentaron facer os problemas na aula.
• aqueles que seguiron a evolución da materia.
• aqueles que corrixiron os exercicios na aula. 
• ...............................
• en definitiva, aqueles que viñeron á clases.

Destes teño máis datos que o número dun exame, deles teño moitos números e algunhas letras, así é máis doado redondear.

Aclarado o evidente, SORTE A TODOS E TODAS (aos meus e aos de outros) NOS EXAMES FINAIS!!!

cousas da escola, cousas da casa

Nestes tempos confusos agradécese cando alguén fala claro; este cartaz, dun xornal educativo de Brasil, puntualiza cousas que parece que deixaron de estar claras nesta sociedade.

No outro extremo,  no da confusión,  está o anuncio de Ikea.

No anuncio, pais, nais e fill@s falan nas “felices ceas” de triángulos, xeografía, gramática, ... mira que non hai temas importantes para falar nas ceas familiares sen falar de triángulos!.

De triángulos xa falo eu na escola, que para algo sei todo sobre eles, para as ceas familiares propoño outros temas:  uso e abuso do móbil, comportamento na escola, imaxe na rede, afectos, sexo, drogas e se queredes de rock and roll, … pero o  dos triángulos é cousa miña.

Claro que está de moda menosprezar a escola coma fai este anuncio de Ikea. Non creo que Ikea emita este anuncio nin en Suecia, nin en Finlandia nin en Noruega. Aquí si, aquí vale todo para ganarse aos pais e nais e aos moz@s, ata darlle a culpa aos deberes de non ter tempo as familias para relacionarse, supoño que terá máis culpa o horario laboral dos pais e nais en empresas coma Ikea ou as múltiples e diversas actividades dos rapaces.

En fin, haberá diversos motivos para que as familias non teñan tempo de relacionarse,   pero non culpen a escola, o alumnado sae ás 2 e 10 de mediodía do centro e dubido que teñan máis dunha hora de deberes, mira que non queda día!!

Calculus Rhapsody

Aquí uns mozos pintando a mona coas mates. Mágoa que non sei inglés e non me queda nada claro se cantan ou non con propiedade estes dous mozos, pero  están divertidos.
Ánimo coas integrais!!!! apagade os móbiles e practicade, a integrar se aprende integrando!!

Bon voyage!

Case ao comezo da miña vida laboral, no 1990, nun claustro do IES Ribadavia escoitei algo que aínda hoxe subscribo, “as viaxes a Salou xa as ofertan as axencias de viaxes, un instituto debe ir máis alá, debe ofertar outro tipo de viaxes”, díxoa Xose Lois Darriba, profesor de Física e Química, a mente máis lúcida e xenerosa que atopei na miña profesión. 

Dito e feito, atopeime tardes enteiras rodeada de alumn@s do Ribeiro facendo perfís de etapas nun mapa topográfico para percorrer a pé a Ribeira Sacra con 50 alumn@s, atopeime facendo a megacompra nun super, mercando comida para sobrevivir 5 días na Serra do Invernadoiro con 30 alumn@s da Farixa, lémbrome facendo os turnos de cociña e fregado no albergue e mesmo dando instrucións de como cocer os macarróns, lémbrome exercendo de enfermeira de campaña curando vinchocas nos pés dos alumn@s tras km de camiñata pola Ruta medieval do viño desde Ribadavia a Santiago, lémbrome mercando billetes de tren e de bus para ir a Córdoba e Sevilla con 11 alumn@s, pois non queríamos que o reducido número de alumn@s de Bacharelato de Farixa fora un impedimento para poder viaxar, lembro convertendo o proxecto interdisciplinar de 1º de ESO nun “aprendendo todo sobre Cantabria”, literatura, historia, xeografía, cancións, … para poder despois visitala con coñecemento de causa co alumnado do Otero, lembro as cañas co alumnado de ciclos da Farixa, cando fomos recoller a negrura que deixara o Prestige, antes de ir durmir ao duro chan do pavillón da Serra de Outes, e lembro mil chamadas de planificación para garantir os sitios onde durmir, os de xantar, os autobuses, revisar que o botiquín estea ao día, recoller datos e teléfonos de pais e nais para as emerxencias, as noites en garda para que houbera unha mínima orde, sempre facendo números para que non saia cara, convencendo aos pais da importancia de que deixaran ir aos seus fillos, …. 

Estou segura que sempre serán as mellores lembranzas da escola para eles e quizais tamén para min. 

A planificación dunha viaxe son horas e horas de traballo que non contan en ningún lado, non están na nosa xornada laboral, a responsabilidade de saír con adolescentes polo mundo non ten prezo, só se fai se realmente sabes o importante que é para a educación. 

Nas últimas viaxes que fixen no Otero, só tiven que ir de acompañante, non participei na organización, outros o fixeron por min: Cacheiro cando fun a Asturias, Mª Xosé Camba cando fomos ao Xurés, Blanca e Susana cando fomos a París, pero aínda así sempre intentei aportar algo, ademais de compartir o traballo na propia viaxe e a responsabilidade e coidado do alumnado.

Por desgraza agora está de moda que as viaxes escolares as organicen as axencias, non é o mesmo, é máis cómodo, máis caro, máis homoxéneo, menos interesante, aí xa non hai labor educativo, aí te convertes nun vixiante de alumnos, non é a túa viaxe; non lle vexo interese, ao alumnado válelle igual pero a nós non nos debía valer. Tamén escoitei defender o de Salou porque é o que quere o alumnado, pero non é o alumnado quen ten que decidir iso. Tempos confusos!!! Eu sei o que traigo entre mans, por iso nunca fun a Salou.

Fálase ás veces de que vaian os pais ás viaxes, pois non, non ten sentido que vaian os pais, a non ser que non vexamos nada educativo nelas, ou non facemos viaxes ou debemos ir o profesorado, claro que iso esixe xenerosidade pola nosa parte, xenerosidade que o alumnado merece pero que a administración non merece. 

Xenerosidade e traballo hai tras da viaxe a Francia que inicia mañá o alumnado de francés de 1º de bacharelato, xunto co alumnado de Xinzo realiza un intercambio cun instituto de Quintín, na Bretaña francesa, coa posterior visita a Paris. 

Bon voyage!

 

Viaxe ao Xurés 1º ESO, xuño 2009, profesora Mª Xosé Camba

¡EH, TÚ !

Este foi o primeiro síntoma, cando o ouvín  reiteradamente souben que se estaba abrindo a brecha, supoño que a xeracional, xa non era a "profe", xa non era Conchi, nen sequera Conchita.

postal que me fixo Chus, unha alumna de 1º ESO

Usei as miñas armas: facer que non oía e non contestar ata que me chamaran da forma axeitada, dei as explicacións pertinentes sobre coma debe ser o trato entre persoas e o trato entre profesor@s e alumn@s, finalmente botei a gran bronca. Pero nada de iso tivo a forza do “EH, TÚ”.

Así foi como abandonei o difícil e traballoso mundo da ESO e funme ao Bacharelato nocturno!!

Xa pasaron catro anos, non sei como van as cousas por alá abaixo, no día, nas mañás, espero que non avanzaran esas formas.

O nocturno é unha illa dentro do ensino, aquí case recuperei o nome e cambiei de título, agora son Conchi e son profesora, para os que me coñecen, non todos!. Aquí temos moito alumnado transeúnte, que vai e ven e non ten ocasión de saber o nome do profesorado. Estráñase aquilo tan agarimoso de profe, pero librarse do “¡EH, TÚ!” non ten prezo.

Polo demais, non sei en que momento o alumnado deixou de saber os nomes dos profesores que lle dan clases. Tampouco sei en que momento apareceu o ¡Eh, tú!, pero como di Labordeta,  ¿qué hacemos ahora?

Iguais?

Hoxe 8 marzo pouco que celebrar, máis ben insistir en que temos dous grandes asuntos pendentes: acadar a igualdade real entre home e muller (dereitos, salarios, traballo dentro e fora, trato,...) e parar a violencia machista.

Igualdade?  teño a sorte de traballar nun sector moi igualitario: accedemos ao ensino secundario coa mesma titulación, co mesmo sistema de acceso,  ao mesmo posto de traballo, co mesmo salario, con iguais obrigas, os mesmos dereitos, con iguais funcións, ... e ademais contamos coa sensibilidade de case todo o profesorado, pero.... pero a realidade é teimuda.

No meu centro somos 58% profesoras, 42% profesores,  titoras 64%, titores 36%. Elección? non, nomeamento, diferenza sutil, 6 puntos, parece que a labor máis ingrata do profesorado é mellor que a fagan as mulleres. Tamén hai pequenas diferenzas nos cursos que impartimos, curiosamente a maior presenza de mulleres por nivel prodúcese en 1º e 2º de ESO. Non son diferenzas escandalosas, estamos nunha profesión femeneizada, pero coidado con pensar que hai igualdade, nona hai.

No equipo directivo non hai ningunha muller, de seis persoas con funcións directivas ningunha muller. O equipo directivo, no noso centro, está nomeado pola administración, xa, pero a administración nomea homes. Esa administración que encherá a boca con discursos de igualdade, nunca a usa como criterio nos nomeamentos. Que dicir do que transmite?  quen dirixe? os homes.

Tamén hai que falar do trato na aula, en xeral eu non tiven problemas nas aulas,  pero cando tiven alumnado con doses de violencia ou agresividade sempre tiven a percepción de que esa violencia o alumno ou a alumna  manifestábaa  máis frecuentemente nas aulas impartidas por mulleres que nas aulas impartidas por homes, nunca me estrañou, a aula é un reflexo da sociedade e moitas veces o alumnado só reproduce o que vive no seu entorno, ás veces a agresividade que nas casas soportan as mulleres, eles ou elas queren exercela na aula contra as profesoras. Triste e duro para moitas de nós.

Despois destas pinceladas sobre a igualdade no meu traballo, sobre a violencia vou usar unha frase dunha alumna do centro, frase tan dura como a vida de moitas mulleres "a sociedade moléstalle máis unha muller libre que unha asasinada".